Acute hoogteziekte

‘Gewone’ hoogteziekte, ook wel acute hoogteziekte genoemd

adapt-to-breckenridge-elevation[1]

Hoogteziekte (Engelstalige benaming: Acute Mountain Sickness, AMS) wordt veroorzaakt door tekort aan zuurstof in het lichaam. Het percentage zuurstof in de ons omringende lucht is ongeveer 21%; dat percentage is onafhankelijk van de hoogte waarop we ons bevinden. Ook lucht heeft een gewicht: de luchtdruk, aangeduid in millimeter kwik barometerdruk (mm Hg). Op zeeniveau wordt de lucht samengeperst door de luchtkolom erboven, waardoor hij comfortabel ‘dik’ is. Echter, bij het toenemen van de hoogte, daalt de luchtdruk door de afname van het gewicht van de luchtkolom erboven: de lucht wordt ‘ijler’ en bevat minder moleculen zuurstof. Doordat er minder zuurstofmoleculen per liter lucht beschikbaar zijn, neemt de hoeveelheid zuurstof die per ademhaling door het lichaam kan worden opgenomen af. Toch blijft het lichaam dezelfde behoefte aan zuurstof houden om normaal te kunnen functioneren en presteren. Het lichaam gaat ‘slim’ met dat zuurstoftekort om, door allerlei aanpassingsreacties. Daardoor pakt het tekort minder slecht uit dan je zou verwachten. De eerste paar dagen speelt het grootste deel van de aanpassing zich af op de hoogte waarop je bent. Na gemiddeld een week tot tien dagen is het aanpassingsproces grotendeels afgerond. Boven ongeveer 6000 meter acclimatiseert je lichaam niet meer volledig en boven 7000 meter nog nauwelijks. Dat noemen we dan ook de ‘death zone’: als je daar langer dan enige weken blijft overleef je het vaak niet. De aanpassing van je lichaam gaat na afdaling weer verloren in ongeveer hetzelfde tempo als de aanpassing bij klimmen: ga je na een week op een lager niveau weer omhoog, dan moet je lichaam dus vrijwel opnieuw beginnen zich aan de nieuwe hoogte aan te passen.

Hoofdpijn

De acute hoogteziekte is de meest voorkomende vorm van ziekte door hoogte. Boven de 2500 meter zien we het bij 25 % van de mensen, en boven de 5000 meter bij meer dan 50%, afhankelijk van o.a. de stijgsnelheid. Vaak is deze ziekte met eenvoudige maatregelen te genezen en meestal hoef je er niet voor af te dalen. Zie onder het onderdeel ‘Genezen van hoogteziekte’.

 

 

Top 10 van klachten bij acute hoogteziekte

  1. 1. Hoofdpijn die nog op pijnstillers reageert
  2. 2. Slapeloosheid
  3. 3. Gebrek aan eetlust
  4. 4. Misselijkheid
  5. 5. Duizeligheid
  6. 6. Hoofdpijn die niet meer op pijnstillers reageert
  7. 7. Ernstige vermoeidheid
  8. 8. Minder plassen
  9. 9. Braken
  10. 10. Traagheid

De kans op hoogteziekte wordt vooral bepaald door vier factoren:

De snelheid van stijgen. Bij een stijging van minder dan 300 meter per dag komt hoogteziekte vrijwel niet voor. Wanneer men l op 2500 meter of hoger is aangeland, wordt de kans hoogteziekte te krijgen groter naarmate men per dag sneller stijgt ,

De slaaphoogte. Wanneer men op een dag sterk stijgt, bijvoorbeeld meer dan 1000 meter, en men daalt dezelfde dag weer af, dan krijgt men geen hoogteziekte. Het duurt meestal ongeveer 6 tot 12 uur voordat de klachten ontstaan, dus als men binnen die tijd weer beneden is, wordt men niet ziek. Als men hoger slaapt, vooral na een stijging van meer dan 600 meter binnen een dag, kan dat wel het geval zijn. Tussen 2500 en 3500 meter worden gemiddeld 25% van de klimmers meestallicht en kortdurend ziek, tussen 3500 en 5500 meter 65% ook met ernstige vormen, en boven de 5000 meter vrijwel iedereen.

Aanleg. Sommige mensen zijn zeer gevoelig voor hoogteziekte. Er zijn helaas geen goede betaalbare testen vooraf om dat te bepalen, je merkt het pas als het zover is. Als je eenmaal hoogteziek bent geweest, is de kans groter dat je het een volgende keer opnieuw krijgt.

Een langer verblijf op hoogte (dagen tot mogelijk enige weken) vóór een nieuwe stijging doet de kans op hoogteziekteproblemen afnemen. Exacte gegevens zijn echter niet te geven. Hoe langer het vorige verblijf en hoe hoger (tot zo’n 6000 meter, daarna wordt het problematisch), hoe meer dit oplevert bij een nieuwe beklimming die niet te lang na de vorige volgt.

De inspanning. Grote fysieke inspanning op hoogte veroorzaakt een extra sterke verlaging van de zuurstofsaturatie. Bij klachten moet de inspanning dus gereduceerd worden.

Hoogteacclimatisatie

Levamondo vof | BTW nummer: BE0896571196 | Bergstraat 24, 1850 Grimbergen | T: +32(0)2 588 20 72 | E-mail: info@levamondo.com