Kinderen en zwangeren op hoogte

Zwangerschap

Bergen_11Zwangerschap is natuurlijk geen ziekte, maar behoeft wel extra bespreking. Hoewel er geen goede gegevens bekend zijn om met stelligheid het klimmen aan de zwangere te ontraden, zullen maar weinig artsen het verstandig vinden om tijdens de zwangerschap zware fysieke inspanningen te leveren en hoger dan 2500 meter te klimmen. Langdurende (we hebben het dan wel over maanden) fysiek zware tochten op hoogte zijn sowieso niet goed voor de ongeboren vrucht, de zuurstofvoorziening van de vrucht kan er onder lijden, waardoor de groei minder voorspoedig zal kunnen verlopen. Verblijf op hoogte zonder klimactiviteiten of andere fysiek zware inspanningen is voor een gezonde zwangere zonder eerdere gecompliceerde zwangerschappen waarschijnlijk geen probleem, zeker niet als het verblijf niet langer dan enige weken duurt.

Voor artsen

Uit onderzoek is gebleken dat op hoogte de zuurstofconcentratie in foetaal bloed minder goed op peil wordt gehouden dan die van de moeder. Ook is er een duidelijk verband gevonden tussen de hoogte waarop de moeder tijdens de zwangerschap heeft verbleven en het geboortegewicht van het kind: hoe hoger de moeder woont, hoe lager het geboortegewicht. Dit geldt dan natuurlijk voor volkeren die al langdurig in hogere streken wonen, bij toeristen is dit effect nooit aangetoond, zij blijven daar bovendien te kort voor op hoogte. De exacte oorzaak is niet bekend, maar het ligt voor de hand dat de zuurstofvoorziening hier een rol speelt. Vrouwen die tijdens een eerdere zwangerschap een zwangerschapsvergiftiging (toxicose, eclampsie) hebben doorgemaakt, lopen waarschijnlijk op hoogte een groter risico om dit opnieuw door te maken. Niet lang op hoogte blijven als het niet per se nodig is.

Naar de effecten van hoogte op het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van het kind is relatief veel onderzoek gedaan. Meestal betreft het echter populaties die al eeuwen thuis zijn op hoogte, en daaraan gedurende vele jaren zijn aangepast. Er zijn op grond van de huidige inzichten geen overtuigend argumenten op basis waarvan de gezonde zwangere een niet te zware hoge tocht moet worden ontraden. Vooral om meer praktische redenen (hulp bij problemen komt vaak te laat, zware inspanningen zijn toch al niet verstandig, en er bestaat enige twijfel over mogelijk verhoogde risico’s op zwangerschapscomplicaties bij een langerdurend (maanden) verblijf op hoogte) is het verstandig om een zwangere te adviseren maximaal tot enige weken te verblijven op hoogte, en bij voorkeur niet boven de ongeveer 2500 meter. Uiteraard moet dit advies worden gewogen tegen de aard van de plannen en de gezondheidstoestand en anamnese van de zwangere. Tegen een vakantieverblijf van enige weken op genoemde hoogte onder met de thuissituatie vergelijkbare condities bestaat geen enkel bezwaar. Datzelfde advies geldt voor kinderen onder de 3 jaar, aangezien zij hun eventuele klachten zelf niet naar voren kunnen brengen, waardoor zich ongemerkt ernstige vormen van hoogteziekte kunnen voordoen.

Baby’s en zeer jongen kinderen zijn mogelijk wat gevoeliger voor hoogteziekte, maar goede gegevens hierover ontbreken. Zij zijn in ieder geval vaak minder goed in staat eventuele klachten te verwoorden. Hoogteziekte wordt bij hen daarom minder gemakkelijk tijdig herkend. Hoewel er weinig bekend is over de reactie van (zeer jonge) kinderen op lage zuurstofconcentraties, wordt het in het algemeen afgeraden kinderen onder de vier jaar mee te nemen naar hoogten boven 2500 meter. Het gaat dan uiteraard om een verblijf dat langer dan enige uren duurt, niet om een korte tocht boven deze hoogte. Slapen boven 2500 meter moet voor kinderen van deze leeftijd worden ontraden. Kinderen zijn vaker verkouden dan volwassenen en een verkouden kind (geldt ook voor volwassenen) kan minder goed de oren ‘klaren’, dus drukverschillen tussen het binnenoor en de omgeving overbruggen. Snelle stijgingen (kabelbaan, mechanisch transport over hogere passen) zijn dan uit den boze. Luchtweginfecties kunnen het risico op hoogteziekte vergroten. Bovendien lijken sommige verkoudheidsklachten op die bij hoogteziekte, zodat het moeilijk kan zijn vast te stellen wat het kind mankeert. In die situatie moet je ervan uitgaan dat het hoogteziekte is, om risico voor het kind te vermijden. Het klimmen of hoog reizen met kinderen vereist overigens een totaal andere planning van loop- en rusttijden; ook de aard van de beklimming moet worden aangepast aan de leeftijd. Tot slot zij opgemerkt dat kinderen een minder goed ontwikkeld dorst- en hongergevoel hebben, dat zij meestal over kleinere energiereserves beschikken en daarmee vaak onzuinig omgaan. Regelmatig eten en vooral ook drinken wordt dan extra belangrijk om uitdroging te voorkomen.

Hoogteacclimatisatie

Levamondo vof | BTW nummer: BE0896571196 | Bergstraat 24, 1850 Grimbergen | T: +32(0)2 588 20 72 | E-mail: info@levamondo.com